11 Φεβρουαρίου – Διεθνής Ημέρα για τις Γυναίκες και τα Κορίτσια στην Επιστήμη
Το ανθρώπινο δυναμικό του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) έχει διαχρονικά έντονη γυναικεία παρουσία. Τα τελευταία στατιστικά των εργαζόμενων ατόμων στο ΙΕΠΒΑ αναδεικνύουν περισσότερο από ποτέ τις Γυναίκες στην Επιστήμη και στην Έρευνα: το ποσοστό των γυναικών στο ερευνητικό δυναμικό μας ανέρχεται περίπου στο 40% (Ετήσια Έκθεση ΙΕΠΒΑ, 2023). Παρακάτω, γυναίκες ερευνήτριες στο ΙΕΠΒΑ σήμερα, μοιράζονται σκέψεις και εμπειρίες, που σχετίζονται με αυτά τα δύο ταυτοτικά τους στοιχεία, εμπνεόμενες από τη σημερινή ημέρα τιμής για τις Γυναίκες και τα Κορίτσια στην Επιστήμη.
“Η πορεία μιας γυναίκας στην επιστήμη δεν είναι μόνο αποτέλεσμα ατομικής προσπάθειας, αλλά και του περιβάλλοντος που τη διαμορφώνει. Στην προσωπική μου διαδρομή, η πρώτη κρίσιμη επιρροή ήρθε από το σχολείο. Ο δάσκαλός μου στις τρεις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού μου δίδαξε την αξία της γνώσης, τον υγιή ανταγωνισμό και τη σημασία της διεκδίκησης των δικαιωμάτων. Αυτό το ερέθισμα ήταν καθοριστικό για να αναπτύξω μια ερευνητική σκέψη και να πιστέψω στις δυνατότητές μου.ζ
Εξίσου καθοριστική υπήρξε και η υποστήριξη της οικογένειάς μου. Με απόλυτο σεβασμό στη γυναικεία μου ταυτότητα, μου προσέφερε τη σταθερότητα, τη βοήθεια και τον χώρο που χρειαζόμουν για να αφιερωθώ στην επιστημονική μου εξέλιξη. Δυστυχώς, όμως, πολλές συναδέλφισσες δεν είχαν την ίδια τύχη. Χωρίς στήριξη από την οικογένεια ή το κοινωνικό σύστημα, οι δυσκολίες για μια γυναίκα επιστήμονα πολλαπλασιάζονται.
Η Πολιτεία, που θα έπρεπε να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην παροχή δομών υποστήριξης, παραμένει πίσω σε αυτόν τον τομέα. Η ενίσχυση της πρόσβασης των γυναικών στην επιστήμη δεν είναι μόνο ζήτημα ισότητας, αλλά και προϋπόθεση για μια κοινωνία που επιδιώκει την πρόοδο. Η αλλαγή ξεκινά από την εκπαίδευση, την οικογένεια και τη στήριξη των δομών που θα επιτρέψουν σε κάθε γυναίκα να ακολουθήσει την επιστημονική της πορεία χωρίς εμπόδια. Ο ρόλος μας ως ερευνήτριες και ως πολίτες είναι να απαιτούμε και να προάγουμε αυτήν την αλλαγή.” ~ Βασιλική Κοτρώνη, Διευθύντρια Ερευνών ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ
“Κανένα στερεότυπο φύλου στην επιστημονική έρευνα.” ~ Δήμητρα Φουντά, Αναπλ. Διευθύντρια ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ
“Η επιστήμη προχωρά όταν όλοι έχουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν. Οι ίσες ευκαιρίες στην έρευνα διασφαλίζουν ότι καμία γυναίκα δεν θα χρειαστεί να επιλέξει ανάμεσα στο να είναι μητέρα και στο να είναι επιστήμονας. Μπορούμε να είμαστε και τα δύο – και να είμαστε εξίσου δυνατές και στους δύο ρόλους.” ~ Δήμητρα Κώνστα, συνεργαζόμενη ερευνήτρια ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ
“Σε ένα κόσμο γεμάτο περιβαλλοντικές απειλές, οικονομικές κρίσεις και κακοποιητικές συμπεριφορές, ο ρόλος των γυναικών-επιστημονισσών γίνεται πιο καίριος από ποτέ. Ας αποδείξουμε όλ@ μαζί ότι ένας άλλος κόσμος, αυτός της δικαιοσύνης, της αλληλεγγύης και των ίσων ευκαιριών, είναι εφικτός!” ~ Νεύτα-Ελευθερία Βότση, συνεργαζόμενη ερευνήτρια ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ
“Αποκτώντας το ρόλο της μητέρας, πλάι σε αυτόν της επιστημόνισσας, συνειδητοποίησα την αναγκαιότητα της ορατότητας του φύλου μας στην Επιστήμη και στην Έρευνα”. ~ Ελένη Αθανασοπούλου, συνεργαζόμενη ερευνήτρια ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ
“Κάθε επίτευγμα στην ιστορία της ανθρωπότητας είναι δημιούργημα της διαφορετικότητας στη σκέψη και στη σύλληψη ιδεών. Η γυναίκεια παρουσία συνέβαλε και συμβάλλει στην επιστήμη σημαντικά, τροφοδοτώντας τον κόσμο με καινοτόμες και πρωτοποριακές ανακαλύψεις, ακούραστα και επίμονα, αψηφώντας κάθε εμπόδιο. Προχωράμε, λοιπόν, με αυτοπεποίθηση και πάθος για πρόοδο και ανάπτυξη, ανοίγοντας των δρόμο και για τις επόμενες γενιές”. ~ Αρεζίνα Σακκά, συνεργαζόμενη ερευνήτρια ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ
“Η επιστήμη δεν έχει φύλο.’Εχει μόνο περιέργεια, πάθος, έμπνευση, εξέλιξη κι αφοσίωση. Δυναμώνει όταν ακούγονται όλες οι φωνές και προχωρά μπροστά με ιδέες, όχι με στερεότυπα.” ~ Ειρήνη-Μαρία Βρεττού, συνεργαζόμενη ερευνήτρια ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ