Ανθρωπογενείς εκπομπές – Πρόγνωση Ρύπανσης

Ο νέος αέρας στην πόλη ξεκινάει από όλους μας! «Καθώς πολλοί από εμάς ζούμε σε πόλεις, η διασφάλιση ενός βιώσιμου αστικού περιβάλλοντος είναι ζωτικής σημασίας» (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος)
Περιγραφή υπηρεσίας και εφαρμογών της:
Η υπηρεσία έχει ως στόχο τη μελέτη και κατανόηση της ποιότητας του αέρα «από κάτω προς τα πάνω», ξεκινώντας από τις ανθρωπογενείς πηγές ρύπανσης έως την προσωπική έκθεση, καλύπτοντας ευρεία χωροχρονική κλίμακα, πολλαπλά περιβάλλοντα και εναλλακτικές διαδρομές έκθεσης. Περιλαμβάνει τις ακόλουθες εφαρμογές:
- Ανάπτυξη και συνεχής επικαιροποίηση της χαρτογραφημένης βάσης δεδομένων εκπομπών ανθρωπογενών ρύπων σε εθνικό και τοπικό επίπεδο με την ονομασία Flexible Emission Inventory for Greece and the Greater Athens Area (FEI-GREGAA). Αυτή η βάση δεδομένων αποτελεί εργαλείο για την ανάλυση και κατανόηση των χαρακτηριστικών των πηγών ρύπανσης, στοχεύοντας στην ανάπτυξη στρατηγικών μείωσης των εκπομπών. Καλύπτει την περίοδο 2006 – 2022 και επικαιροποιείται σε συνεχή βάση με νέους ρύπους και πηγές, ακολουθώντας τις πολιτικές της ΕΕ και τις τρέχουσες επιστημονικές εξελίξεις. H FEI-GREGAA έχει αναπτυχθεί σε περιβάλλον GIS σύμφωνα με το EMEP/EEA Emission Inventory Guidebook, ακολουθώντας την προσέγγιση bottom-up/top-down με δεδομένα από επίσημες πηγές (ΕΛΣΤΑΤ, EUROSTAT, ΥΠΕΝ, ΥΜΕ κ.ά.). Παρέχει ωριαίες εκπομπές αέριων ρύπων, αιωρούμενων σωματιδίων, βαρέων μετάλλων, οργανικών ρύπων (π.χ. BaP) και θερμοκηπικών αερίων από ανθρωπογενείς δραστηριότητες σε κάναβο 2×2 km2 (Ελλάδα) και 1×1 km2 (Αττική). Δεδομένα εκπομπών (μηνιαίες τιμές) κατανεμημένα σε πλέγμα κελιών 6×6 km2 μπορούν να δοθούν δωρεάν κατόπιν αιτήματος για τους ρύπους CO, NH3, NMVOCs, NOx, PM10 και PM2.5.
- ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΡΥΠΑΝΣΗΣ: Χρησιμοποιώντας τη βάση FEI-GREGAA ως στοιχείο εισόδου (σε ωριαία μορφή και σε κάναβο 6×6 km2) πραγματοποιούνται αριθμητικές προσομοιώσεις της ποιότητας αέρα για όλη την ελληνική επικράτεια με το σύστημα μοντέλων WRF (μετεωρολογικό)/CAMx (φωτοχημικό), σε συνεργασία με τη Μονάδα ΜΕΤΕΟ του ΙΕΠΒΑ. Καθημερινά παρουσιάζεται η πρόγνωση της ποιότητας του αέρα στην ιστοσελίδα https://meteo.gr/ στην ενότητα “ΡΥΠΟΙ” (https://meteo.gr/cf-aqi.cfm?city_id=86). Η πληροφορία δίνεται με τη μορφή του ευρωπαϊκού δείκτη ποιότητας του αέρα AQI ο οποίος αντανακλά τον πιθανό αντίκτυπο της αέριας ρύπανσης στην υγεία και υπολογίζεται με βάση τις συγκεντρώσεις των εξής ρύπων: σωματίδια (PM10), λεπτόκοκκα σωματίδια (PM2.5), όζον (O3), διοξείδιο του αζώτου (NO2) και διοξείδιο του θείου (SO2). Οι ωριαίες τιμές των συγκεντρώσεων τροφοδοτούνται από το σύστημα μοντέλων WRF/CAMx (μετεωρολογικό/φωτοχημικό) και με βάση αυτές υπολογίζεται ο δείκτης ανά τρίωρο για τις επόμενες 3 ημέρες. Ο δείκτης AQI βοηθά το κοινό να κατανοήσει καλύτερα την ποιότητα του αέρα και να λάβει μέτρα προστασίας σε περιπτώσεις υψηλής ρύπανσης. Η πρόγνωση επικαιροποιείται ανά 24ωρο για τη βελτίωση των υπολογισμών.
- ΑΝΑΛΥΣΗ, ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ: Μέσω της χρήσης εξειδικευμένων λογισμικών (π.χ. AIRQ+) γίνεται η στατιστική ανάλυση των δεδομένων αέριας ρύπανσης που έχει συλλέξει η ομάδα και, σε συνδυασμό και με επίσημα κοινωνικοοικονομικά δεδομένα, δημιουργείται ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο εκτίμησης των επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία λόγω της έκθεσης στην αέρια ρύπανση.
Η υπηρεσία απευθύνεται σε:
✓ Η υπηρεσία απογραφής των εκπομπών απευθύνεται σε ερευνητές και εξειδικευμένους επιστήμονες οι οποίοι επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν τα δεδομένα εκπομπών ρύπων για μελέτες όπως έκθεση του πληθυσμού, εκτίμηση επιπτώσεων ρύπανσης σε συγκεκριμένες περιοχές, σύγκριση με άλλες παρόμοιες βάσεις δεδομένων σε άλλες χώρες/περιοχές, διαχείριση της αέριας ρύπανσης για το μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προστασία της δημόσιας υγείας κ.ά.
✓ Η υπηρεσία της πρόγνωσης ποιότητας του αέρα απευθύνεται στο κοινωνικό σύνολο που επιθυμεί να γνωρίζει περισσότερα σχετικά με την ποιότητα του αέρα στην περιοχή του, όπως επίσης και σε οργανισμούς/επιχειρήσεις/ερευνητές που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν τα αποτελέσματα των προσομοιώσεων για τη μελέτη των φυσικοχημικών διεργασιών στην ατμόσφαιρα, την επίδραση των μετεωρολογικών συνθηκών στην ποιότητα του αέρα, την επίδραση των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων κλπ.
✓ Όλες οι υπηρεσίες της ομάδας απευθύνονται σε αρμόδιους φορείς, όπως Δήμοι, Περιφέρειες, Υπουργεία, Ανεξάρτητες Αρχές, που ενδιαφέρονται για την αξιοποίηση δεδομένων, με στόχο την υποστήριξη στην ανάπτυξη πολιτικών και μέτρων προστασίας του τοπικού/περιφερειακού περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας.
Μεθοδολογίες και Εργαλεία που εφαρμόζονται:
✓ ArcGIS (εργαλείο) ✓ CAMx (εργαλείο) ✓ AirQ+ v.2.2 (WHO, 2021) ✓ SPSS (εργαλείο, μεθοδολογία) ✓ EMEP/EEA Emission Inventory Guidebook (μεθοδολογία)
Μεθοδολογίες και Εργαλεία που εφαρμόζονται:
Η υπηρεσία παρέχεται από την Ομάδα Αστικής Περιβαλλοντικής Βιωσιμότητας (UESG) του ΙΕΠΒΑ. Υπεύθυνοι για τη χορήγηση δεδομένων σχετικά με εκπομπές ρύπων ή διαχρονικές προσομοιώσεις της διασποράς ρύπων ή ποσοτικοποίηση του προβλήματος της αέρια ρύπανσης σε περιοχές ενδιαφέροντος πάνω από τον Ελλαδικό χώρο:
Κυριακή-Μαρία Φαμέλη (kmfameli@noa.gr)
Βασιλική Ασημακοπούλου (vasiliki@noa.gr)
Άγγελος Κλαδάκης (akladakis@noa.gr )