Δίκτυα Αισθητήρων για την Παρακολούθηση Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης
Με στόχο την αξιοποίηση συστημάτων που ενσωματώνουν σύγχρονη τεχνολογία αισθητήρων παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα, το ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ έχει αναπτύξει, από το 2018 και μετά, δίκτυα μέτρησης στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, ενώ επίσης πραγματοποιεί εκστρατείες μετρήσεων με φορητά όργανα για τη χαρτογράφηση της αστικής ρύπανσης και την αποτίμηση της ατομικής έκθεσης του πληθυσμού. Οι κύριες υποδομές που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο των συγκεκριμένων δραστηριοτήτων είναι:
Δίκτυα αισθητήρων PM2.5 χαμηλού κόστους: Για τη συλλογή των δεδομένων PM2.5 χρησιμοποιούνται όργανα τύπου PurpleAir PA-II, τα οποία βασίζονται σε αισθητήρες οπτικής καταμέτρησης αριθμού σωματιδίων σε πολλαπλές κατηγορίες μεγέθους. To ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ έχει πραγματοποιήσει εκτεταμένες δοκιμές του PA-II, σε διάφορα περιβάλλοντα και για διαφορετικές συνθήκες ρύπανσης, και παρέχει συγκεντρώσεις βαθμονομημένες βάσει προτύπων οργάνων. Μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας air-quality.gr που έχει αναπτυχθεί σε πληροφοριακό σύστημα πολλαπλών εικονικών μηχανών του ΕΑΑ, παρέχεται χαρτογραφική αποτύπωση των συγκεντρώσεων που καταγράφονται στο δίκτυο σε πραγματικό χρόνο για όλες της θέσεις μέτρησης της Εθνικής Ερευνητικής Υποδομής ΠΑΝΑΚΕΙΑ.
Συστήματα αισθητήρων για παρακολούθηση πολλαπλών ρύπων: Το ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ έχει δημιουργήσει στο Λεκανοπέδιο Αττικής ένα δίκτυο συστημάτων αισθητήρων μέσου κόστους, για την ταυτόχρονη παρακολούθηση αέριων και σωματιδιακών ρύπων σε πραγματικό χρόνο. Το δίκτυο αναπτύχθηκε με την εγκατάσταση οργάνων σε μία θέση κυκλοφορίας και άλλες 5 θέσεις οικιστικού υποβάθρου, σε κάθε μια από τις ενότητες της Περιφέρειας Αττικής . Χρησιμοποιούνται όργανα τύπου AQMesh τα οποία έχουν τη δυνατότητα καταγραφής των συγκεντρώσεων πολλαπλών θεσμοθετημένων ρύπων (CO, NO, NO2, O3, SO2, PM2.5, PM10), με κόστος σημαντικά μικρότερο σε σχέση με τις πρότυπες μεθόδους.
Φορητά όργανα για κινητές μετρήσεις και προσδιορισμό ατομικής έκθεσης: Για τη μέτρηση της συγκέντρωσης αιθάλης (Black Carbon – BC) στα ατμοσφαιρικά αερολύματα, καθώς και της απορρόφησης από αυτά σε πολλαπλά μήκη κύματος, στο πλαίσιο κινητών μετρήσεων για το χαρακτηρισμό της χωρικής διακύμανσης, χρησιμοποιούνται φορητά μικρο-αιθαλόμετρα τύπου Aethlabs MA200 και ΜΑ350. Τα φασματικά δεδομένα απορρόφησης επιτρέπουν το συνεχή χαρακτηρισμό σημαντικών παραμέτρων, όπως o καφέ άνθρακας (Brown Carbon – BrC) και η κατανομή της αιθάλης σε πηγές (καύση βιομάζας, καύση ορυκτών καυσίμων). Επίσης, φορητά όργανα τύπου Naneos Partector 2 χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση του αριθμού, του μεγέθους και της επιφάνειας των υπέρλεπτων σωματιδίων (Ultrafine Particles – UFP). Τα φορητά όργανα βαθμονομούνται μέσω σύγκρισης με τα αντίστοιχα όργανα αναφοράς στον Υπερσταθμό του ΕΑΑ στο Θησείο.